जेपर्डी विथ वाँटसन...
अमेरिकेत आल्यापासून मी जेपर्डी हा गेम शो बघते आहे. हा एक प्रश्नोत्तरांचा खेळ आहे. खूप फास्ट खेळला जातो. वेगवेगळ्या विषयावर प्रश्न विचारले जातात. हा शो बघून थोडी सामान्य ज्ञानात भर पडते आणि आपल्याला किती गोष्टी माहित नाहीत हे लक्षात येते. विद्यार्थी, शिक्षक, मुले, खेळाडू, चँरिटी, सेलिब्रिटीज, असे वेगवेगळे गट करतात. प्रश्न विचारताना सिनेमा, बायबल, इतिहास, स्पेलिंग, खाणे, नकाशे, कोडी, लेखक अशा खूप गोष्टी असतात. बघताना आपणही इतके त्यात मिसळून जातो की बस....इथल्या शाळात ही अशा स्पर्धा घेतात व मुलांना तयार करतात.
काल जेपर्डी विथ वाँटसन असा गेम पाहिला. (रिपिट) व संध्याकाळी त्यावर एक फिल्म बघितली. वाँटसन हा एक काँम्प्युटर आहे. २ चँम्पिअन्स व काँम्प्युटर असा गेम होता. आणि शेवटी त्यात काँम्प्युटर जिंकला. गेली ४ वर्षे आय बी एम कंपनीतील सायंटिस्ट या प्रकल्पावर काम करत होते.
माणसाचा मेंदू ही त्याला मिळालेली सगळ्यात मोठी देणगी आहे. अजून तो आपल्याला पूर्ण समजलेला नाही. मेमरी मध्ये गोष्टी साठवणे आणि त्या परत आठवणे हे आपण सतत करत असतो. समोरच्याने विचारलेला प्रश्न समजाउन घेउन त्याला उत्तर देणे हे आपण सतत सहज करत असतो. हे सगऴे कसे होते ते सांगता येत नाही.
या सगळ्या गोष्टी मशिन ला शिकवून त्याला हा गेम खेळायला लावायचा विडा सायंटिस्टनीउचलला. नुसती माहिती साठवणे हे सोपे काम होते पण अँनालिसिस करणे अवघड काम -- परत वेळेचे बंधन होतेच. आय बी एम च्या फाउंडर चे नाव वाँटसन या मशिन ला दिले गेले. पहिल्यांदा नियम लिहिले गेले. भाषा शिकवली गेली. विचारलेल्या प्रश्नातील की वर्ड् शोधून त्याचे रेफरन्स शोधले गेले. (साठवलेल्या माहितीत हा शब्द कुठे आहे ते शोधून) या सगळ्यातून बरीच उत्तरे निघत असत. मग त्यातले जे उत्तर जास्त पुरावे देत असेल(जास्त ठिकाणी वापरले असेल) ते फायनल आन्सर दिले जाउ लागले. या सगळ्या गोष्टी मिलीसेकंदात होतात.
्सुरूवातीला जेपर्डीचे चे प्रश्न मेमरीत साठवले गेले. बायबल, मूव्ही लिटरेचर हिस्टरी ही सगळी माहिती साठवली गेली. एखादे अक्षर जर आपण मेमरीत घातले समजा क तर ते पुरेसे नाही. ते अक्षर इतक्या प्रकारे लिहिता येते की सगळे आपण साठवू शकत नाही. अशा वेळेस उदाहरण म्हणून त्या अक्षराचे अनेक नमुने साठवले जातात मग काँम्प्युटर त्याचा पँटर्न लक्षात ठेवतो आणि त्याचा वापर ओळखताना करतो. (पोस्ट आँफिस मध्ये पत्ते ओळखताना ही गोष्ट लागते कारण प्रत्येकाचे अक्षर वेगळे.....) अशा तर्हेने मशिन लर्निंग च्या सहाय्याने वाँटसन जेपर्डी मध्ये भाग घ्यायला सिद्ध झाला. त्यात अनेक अडचणी आल्या. भाषा बोललेली अजून शंभर टक्के काँम्प्युटरला कळत नाही म्हणून टेक्स्ट मेसेज ने प्रश्न विचारायला परवानगी दिली.
शेजारी चुकीचे उत्तर देत असेल तर ते काँम्प्युटर ला कळत नसे. मग एकदा ऐकल्यावर त्याला ते कळू लागले. कोड्याच्या भाषेत विचारलेलेले प्रश्न अजून नीटसे कळत नाहीत. काँम्प्युटरला इंटरनेट वापरायला परवानगी नाही मग प्रेफरन्सेस व एव्हिडन्स वापरून उत्तरे फायनल होउ लागली. हळूहळू या सुधारणा करत शेवटी काँम्प्युटर ने माणसावर मात केली.बरोबर भाग घेणारे तितकेच हुशार होते. हे सगळे पाहून जर प्रोग्रँम पाहिला तर त्या सायंटिस्टची कमाल वाटते
मला कधी सायन्स फिक्शन सिनेमातील गोष्टी घडतील असे वाटत नाही पण आर्टिफिशिअल इंटिलिजन्स मधले हे काम पाहिल्यावर त्या गोष्टी सत्यात यायला फार दिवस राहिले नाहीत असे वाटायला लागले आहे. कदाचित आपण जे एलिअन म्हणतो ते असेच असतील.....
अमेरिकेत आल्यापासून मी जेपर्डी हा गेम शो बघते आहे. हा एक प्रश्नोत्तरांचा खेळ आहे. खूप फास्ट खेळला जातो. वेगवेगळ्या विषयावर प्रश्न विचारले जातात. हा शो बघून थोडी सामान्य ज्ञानात भर पडते आणि आपल्याला किती गोष्टी माहित नाहीत हे लक्षात येते. विद्यार्थी, शिक्षक, मुले, खेळाडू, चँरिटी, सेलिब्रिटीज, असे वेगवेगळे गट करतात. प्रश्न विचारताना सिनेमा, बायबल, इतिहास, स्पेलिंग, खाणे, नकाशे, कोडी, लेखक अशा खूप गोष्टी असतात. बघताना आपणही इतके त्यात मिसळून जातो की बस....इथल्या शाळात ही अशा स्पर्धा घेतात व मुलांना तयार करतात.
काल जेपर्डी विथ वाँटसन असा गेम पाहिला. (रिपिट) व संध्याकाळी त्यावर एक फिल्म बघितली. वाँटसन हा एक काँम्प्युटर आहे. २ चँम्पिअन्स व काँम्प्युटर असा गेम होता. आणि शेवटी त्यात काँम्प्युटर जिंकला. गेली ४ वर्षे आय बी एम कंपनीतील सायंटिस्ट या प्रकल्पावर काम करत होते.
माणसाचा मेंदू ही त्याला मिळालेली सगळ्यात मोठी देणगी आहे. अजून तो आपल्याला पूर्ण समजलेला नाही. मेमरी मध्ये गोष्टी साठवणे आणि त्या परत आठवणे हे आपण सतत करत असतो. समोरच्याने विचारलेला प्रश्न समजाउन घेउन त्याला उत्तर देणे हे आपण सतत सहज करत असतो. हे सगऴे कसे होते ते सांगता येत नाही.
या सगळ्या गोष्टी मशिन ला शिकवून त्याला हा गेम खेळायला लावायचा विडा सायंटिस्टनीउचलला. नुसती माहिती साठवणे हे सोपे काम होते पण अँनालिसिस करणे अवघड काम -- परत वेळेचे बंधन होतेच. आय बी एम च्या फाउंडर चे नाव वाँटसन या मशिन ला दिले गेले. पहिल्यांदा नियम लिहिले गेले. भाषा शिकवली गेली. विचारलेल्या प्रश्नातील की वर्ड् शोधून त्याचे रेफरन्स शोधले गेले. (साठवलेल्या माहितीत हा शब्द कुठे आहे ते शोधून) या सगळ्यातून बरीच उत्तरे निघत असत. मग त्यातले जे उत्तर जास्त पुरावे देत असेल(जास्त ठिकाणी वापरले असेल) ते फायनल आन्सर दिले जाउ लागले. या सगळ्या गोष्टी मिलीसेकंदात होतात.
्सुरूवातीला जेपर्डीचे चे प्रश्न मेमरीत साठवले गेले. बायबल, मूव्ही लिटरेचर हिस्टरी ही सगळी माहिती साठवली गेली. एखादे अक्षर जर आपण मेमरीत घातले समजा क तर ते पुरेसे नाही. ते अक्षर इतक्या प्रकारे लिहिता येते की सगळे आपण साठवू शकत नाही. अशा वेळेस उदाहरण म्हणून त्या अक्षराचे अनेक नमुने साठवले जातात मग काँम्प्युटर त्याचा पँटर्न लक्षात ठेवतो आणि त्याचा वापर ओळखताना करतो. (पोस्ट आँफिस मध्ये पत्ते ओळखताना ही गोष्ट लागते कारण प्रत्येकाचे अक्षर वेगळे.....) अशा तर्हेने मशिन लर्निंग च्या सहाय्याने वाँटसन जेपर्डी मध्ये भाग घ्यायला सिद्ध झाला. त्यात अनेक अडचणी आल्या. भाषा बोललेली अजून शंभर टक्के काँम्प्युटरला कळत नाही म्हणून टेक्स्ट मेसेज ने प्रश्न विचारायला परवानगी दिली.
शेजारी चुकीचे उत्तर देत असेल तर ते काँम्प्युटर ला कळत नसे. मग एकदा ऐकल्यावर त्याला ते कळू लागले. कोड्याच्या भाषेत विचारलेलेले प्रश्न अजून नीटसे कळत नाहीत. काँम्प्युटरला इंटरनेट वापरायला परवानगी नाही मग प्रेफरन्सेस व एव्हिडन्स वापरून उत्तरे फायनल होउ लागली. हळूहळू या सुधारणा करत शेवटी काँम्प्युटर ने माणसावर मात केली.बरोबर भाग घेणारे तितकेच हुशार होते. हे सगळे पाहून जर प्रोग्रँम पाहिला तर त्या सायंटिस्टची कमाल वाटते
मला कधी सायन्स फिक्शन सिनेमातील गोष्टी घडतील असे वाटत नाही पण आर्टिफिशिअल इंटिलिजन्स मधले हे काम पाहिल्यावर त्या गोष्टी सत्यात यायला फार दिवस राहिले नाहीत असे वाटायला लागले आहे. कदाचित आपण जे एलिअन म्हणतो ते असेच असतील.....
