धर्माची गोष्ट

धर्माची गोष्ट

तुमच्या हिंदू धर्मात इतके देव कसे? तुम्ही दगडाच्या स्टॅच्यू ची पूजा कशी करता? तुमच्या देवांची तर चक्क फॅमिली असते ना? ते आपल्यासारखे दागदागिने कसे घालतात? तुमचा कृष्ण प्ले बॉय होता का? इंडिया मध्ये सगळे हिंदूच असतात का? तुमच्या राजांना एवढ्या राण्या (बायका) कशा असतात ? तुम्ही कुठले पुस्तक फॉलो करता? (बायबल, कुराण सारखे), शिवलिंगामागे काय कल्पना आहे? तुमच्याकडे सती प्रथा अजून आहे का? आणि अनटचेबल्स असतात का? अरे हो किती प्रश्न...जगात लोकांना हिंदू देव देवतांबद्द्ल आणि आपल्या धर्माबद्द्ल एवढे प्रश्न असतील असे भारताबाहेर राहिल्याशिवाय लक्षात येत नाही. इतर काही माहिती असो वा नसो या गोष्टीत फार इंटरेस्ट. शाळात, नोकरीच्या ठिकाणी, प्रवासात अनेक लोक तुम्हाला सतत असे प्रश्न विचारून कोड्यात टाकत असतात.

आपण आपल्या देशात आपल्या माणसात असतो तेव्हा मुले वाढताना त्यांच्यावर आजूबाजूच्या गोष्टीमुळे आपोआप संस्कार होत असतात. सण वार, मित्र मंडळी, घरातले वातावरण या सगळ्याचा त्यांच्यावर कळत नकळत परिणाम होत असतो. आजकाल चे युग आहे ग्लोबलायझेशन चे. त्यामुळे जगभर आपली मंडळी विखुरली आहेत. मुले बाहेरच्या जगात वेगवेगळ्या संस्कृति मध्ये मिसळत आहेत. अनेक सणवार तिथे साजरे केले जातात. इतर मुलेही त्यात सामील होतात. साहजिकच आपल्या मुलांना प्रकारच्या प्रश्नांना त्यांना तोंड द्यावे लागते. भारताबाहेर रहाणार्‍या मुलांना बरेच वेळा संस्कार वर्ग, हिंदू धर्माबद्दल लेक्चर्स किवा इंटरनेट अशा ठिकाणातून मुले आपली मते बनवत असतात. आजकालचे पालक वेळ नाही या नावाखाली मुलांना एखाद्या संस्कार वर्गात घालतात व आपली जबाबदारी संपली असे म्हणतात. खरे तर आपला धर्म कळायला घराच्या बाहेर जायला लागावे ही नामुश्कीची गोष्ट आहे. या गोष्टी घरातून, मोठ्यांच्या वागणूकीतून मुले नकळत शिकत असतात.

आजकाल मुले काहीही अडले की गुगलबाबाचा आधार घेतात. या विषयावर हजारो साईट्स उपलब्ध आहेत पण त्यातल्या उपयुक्त किती हे बघितले तर फार कमी साईटस सापडतात. आपला धर्म खूप जुना आहे. अनेक लोकांचे चांगले विचार एकत्र होऊन तो तयार झाला आहे. काळानुसार, प्रांतानुसार त्यातील बंधने कमी झाली आहेत. त्यात अनेक चांगल्या लोकांचे विचार एकत्रित आहेत म्हणून तो अजूनही टिकला आहे.

हिंदू धर्मामध्ये पुनर्जन्म हा एक मुद्दा लोकांना पटत नाही. आजकालच्या पिढीला सगळ्या गोष्टींचे प्रूफ हवे असते आणि ही गोष्ट अजून झालेली नाही. लॉजिकली त्याचे बरेच स्पष्टीकरण देतात पण सायन्स ने अजून त्याचे सर्वाना समजेल असे प्रूफ दिलेले नाही. तुम्ही जोपर्यंत सगळ्यांना समजेल असे प्रूफ देत नाही तोवर लोक ते ग्राह्य धरत नाहीत. फिलॉसॉफी चा आधार घेउन बरेच स्पष्टीकरण दिले जाते पण सामान्य लोकांना ते समजणे अवघड असते. त्यामुळे आमचा हा विश्वास आहे किंवा आम्ही हे मानतो असे म्हटले तर समोरचा थोडा शांतपणे ऎकतो. श्रद्धा हा सगळ्या धर्माचा पाया आहे. (अंधश्रद्धा नव्हे). तसे इजिप्त चे जुने लोक ही आफ्टर लाईफ वर खूप विश्वास ठेवायचे.

दुसरा एक गॆरसमज म्हणजे हिंदू धर्मात खूप देव आहेत असे नेहेमी बाहेरच्या लोकांना वाटते कारण ते ठिकठिकाणी मंदिरे बघतात आणि त्यात अनेक वेगवेगळ्या मूर्ती असतात. आपल्याला पटेल, आवडेल अशा रूपात आपण देव बघू शकतो पण शेवटी सगळे एकच देव मानतात हे लोकांना पटत नाही कारण इतर धर्मात बहुधा एक देव मानतात. आणि त्यांना हा फ़्रीडम नाही.

बाकी आपल्याकडे आणि इतर धर्मातही चांगले वागण्यासाठी नियम करून दिलेले आहेत. त्यासाठी वेगवेगळी उदाहरणे दिली जातात. आपल्याकडे जसे हवे त्या देवाची पूजा करता येते तसे धार्मिक पुस्तक ही अमूक एकच वापरा असे बंधन नाही. हे बंधन नसणे बाहेरच्या लोकांना पटकन पटत नाही. गीता वाचली नाही तरी हिंदू माणूस हिंदूच रहातो. देवळात जाणे, पूजा करणे, उपास तापास व्रत वॆकल्ये या गोष्टी म्हणजे एक रस्ता आहे आपल्या धर्माने दाखवलेला, तॊ रस्ता घ्यायचा का आपला स्वतःचा हे तुम्हीच ठरवायचे असते.

स्वामी विवेकानंदांनी म्हटले होते की मुलांना लहानपणापासून शाळेत मॊरल सायन्स हा विषय शिकवला पाहिजे. त्यात इतर धर्माबद्दल माहिती दिली पाहिजे. म्हणजे मुले इतर धर्माचा आदर करतील व त्यांना माहिती पण होईल. गॆरसमज दूर होतील. हया विषयाला आपल्या शाळेत फार कमी महत्व दिले जाते. त्यांनी त्या काळी दूर दृष्टीने अशा बर्‍याच सूचना केल्या होत्या पण त्याला कमी महत्व मिळाले नाहीतर आज वेगळा भारत बघायला मिळाला असता.

भारतात इतके धर्म एकत्र नांदू शकतात कारण हिंदू धर्म खूप सहनशील आहे. आजकाल धर्माच्या आडून सगळी भांडणे होतात. जी गोष्ट लोकांना एकत्र आणायला उपयोगात यायला हवी तीच आज लोकांना एकमेकांविरूद्ध करते आहे, आणि याला कुणी कंट्रोल करू शकत नाही. आमचा धर्म सगळ्यात चांगला असे म्हणण्याऎवजी आमचा धर्म आमच्यासाठी चांगला असे जर म्हटले तर काही प्रमाणात परिस्थिती बदलेल. यासाठी लहानपणापासून बरोबर गोष्टी शिकवण्याची गरज आहे.

हिंदू धर्म हा खूप जुना आहे. बाकीचे धर्म अजून नवीन आहेत कदाचित हळूहळू त्यांच्यातही बदल होईल. आपल्या धर्मात अनेक देवांची उपस्थिती पाहून काही मंडळी विचारतात की मग आमचा अल्ला, आमचा येशू तुमच्या धर्मात कुठे बसतो? मला वाटते मुलांनी जर आपल्या धर्माबद्दल बेसिक माहिती घेतली, (ईंटरनेट वरून, कुणा वडिलधार्‍याकडून किंवा पुस्तकातून) तर अशा प्रश्नांची उत्तरे देणे सोपे जाईल, तुम्हाला काय वाटते?