Tuesday, September 29, 2009

अलास्का - भाग २ -

अलास्का- ( इनसाइड पॅसेज, जुनो व स्कॅगवे)

आम्ही इनसाईड पॅसेज वाली क्रूज बुक केली होती. हा अलास्काचा साउथ इस्ट भाग आहे. अजून ३-४ दिवस असतील तर ऍकरेज व डेनाली पार्क ही करता येते. सिऍटल- इनसाइड पॅसेज, जुनो, स्कागवे, ग्लेशिअर बे नॅशनल पार्क, केचिकन, व्हिक्टोरिआ(ब्रिटीश कोलंबिया) व परत सिऍटल असा हा प्रवास होता.

इनसाईड पॅसेज- सिऍट्ल पासून इनसाइड पॅसेज घेतला की रफ समुद्र टाळता येतो त्यामुळे क्रूज शिप्स, कयाक, कार्गो शिप्स हा मार्ग घेतात. दोन्ही बाजूला छोटी बेटे, डोंगर व सुंदर झाडी आहे. हवा बहुधा पावसाळी असते, ढग खाली उतरलेले दिसतात. पाण्याच्या एवढ्या जवळ स्नो व ढग जनरली बघायला मिळत नाही. एकंदर वातावरण मस्त...अधून मधून डॉल्फिन्स, व्हेल्स सी गल्स दिसतात. या पॅसेजने ग्लेशिअर बे ला जाउन टाइड वॉटर ग्लेशिअर्स बघता येतात. निघाल्यापासून २ दिवस सलग बोटीवर होतो. सगळ्या गोष्टी माहित करून घेणे, एंटरटेनमेंट, या मध्ये छान वेळ गेला. सकाळी उठल्यावर २-३ तासांनी दोन्ही बाजूला स्नो कॅप असलेले डोंगर व खाली आलेले ढग दिसत होते. तळाशी झाडी पण खूप होती. अधून मधून धबधबे दर्शन देत होते. एकंदरीत आपण निसर्गाच्या खूप जवळ गेल्यासारखे वाटते. नुसताच सगळीकडे समुद्र दिसत नाही. भरपूर फोटो काढले गेले. थंडी पण फार नव्हती.

जुनो- दुसर्‍या दिवशी दुपारी १ वाजता जुनोला पोचलो. ही अलास्काची कॅपिटल सिटी. छोटेसे टुमदार गाव आहे. बोट अगदी डोंगराच्या कुशीत थांबल्यासारखी वाटते (इतकी डोंगराच्या जवळ थांबते) जुनो हे पाण्याने व हवाईमार्गाने जोडलेले आहे. गोल्ड रश मध्ये काम केलेल्या जुनो नावाच्या माणसाच्या नावावरून हे नाव पडले. इथे काही मंडळी व्हेल वॉचिंग ला गेली. इथल्या मेंडेनहॉल ग्लेशिअरला ड्राईव्ह करून जाता येते व बघता येते. आम्ही ग्लेशिअर वर हेलिकॉप्टर राईड बुक केली होती. बोटीतून उतरलो तेव्हा रिमझिम पाउस होता त्यामुळे वाटले की आता जाता येणार नाही पण इथे पाउस सतत असतो. व्हिजिबिलिटी नसली तर प्रॉब्लेम येतो. बसने आम्ही टेमस्कॊ हेलिकॉप्टर्स च्या ऑफिसमध्ये गेलो. तिथे ६ लोकांचे ग्रुप बनवले. शूज वरून घालायला कव्हर्स दिली त्यामुळे स्नो वर घसरायला होत नाही. माझा हेलिकॉप्टरचा हा पहिलाच अनुभव. अगदी छोटे हेलिकॉप्टर होते. (वजन जास्त असेल तर दीडपट तिकीट पडते.) हेलिकॉप्टरला सगळीकडून काचेच्या खिडक्या. बरेच हालत होते आणि खाली दरी, डोंगर दिसत होते. नाही म्हटली तरी थोडी भिती वाटलीच. हवेतील तपमानाच्या बदलामुळे हेलिकॉप्टर बरेच हलते ही थिअरी माहित होती तरी प्रत्यक्ष वेळ आल्यावर जरा घाबरायला होतेच. काही लोक म्हणतात कशाला आपलेच पॆसे देउन भिती विकत घ्यायची? पण त्याशिवाय काही चांगल्या गोष्टी बघता येत नाहीत.

खाली ग्लेशिअरचे छान दृष्य दिसत होते. छोटे सुळके, रस्ते, आणि भरपूर स्नो दिसत होता. आमच्याबरोबर अजून ६ हेलिकॉप्टर्स उतरली. चालवणारी सगळी अगदी लहान (२५-३०) मुले होती. तिच माहिती सांगत होती. वरती कडक स्नो होता. चांगली गोष्ट म्हणजे तो घसरत नव्हता. दोन बाजूला डोंगर , मागून आलेले ग्लेशिअर व पुढ्ची दरी ..फार छान स्पॉट होता. वरती निळ्या रंगाच्या छटा मस्त दिसत होत्या. पाणी पण निळे दिसत होते. अधून मधून क्रिव्हासेस दिसत होत्या. त्याच्या आत डोकावले तरी निळया रंगाचे पाणी किंवा निळा रंग दिसत होता. १०० फूट आतपर्यंत बघता येते. पहिल्यांदाच हा निळा रंग स्नोमध्ये बघितला. ही ग्लेशिअर्स तयार होताना आजूबाजूच्या डोंगरातील माती त्यात मिक्स होते त्यामुळे काही ठिकाणी खडी मिक्स झालेली दिसते. आमचा मित्र म्हणाला हिमालयन ग्लेशिअर्स फार सुंदर आहेत, हे मळके आहे...पण आम्ही हिमालयात कुठे ट्रेक करत जाणार? इथे ग्लेशिअर्स रिचेबल आहेत. एका बाजूला मस्त वॉटर फॉल होता. मागच्या बाजूला बर्फाचे छोटे सुळके दिसत होते आणि त्यातूनही निळा रंग डोकावत होता. ही राईड बर्‍या पॆकी महाग होती पण वर्थ इट.

ग्लेशिअर बद्द्ल थोडेसे- ग्लेशिअर म्हणजे बर्फाची नदी. हे मुव्हिंग असतात. जेव्हा एखाद्या ठिकाणी भरपूर बर्फ पडतो आणि त्याचे थर एकावर एक साठत जातात, खालचा बर्फ दबला जातो. बर्फाच्या वजनामुळे आतली हवा पण निघून जाते आणि कॉम्प्रेस्ड बर्फाचे थर तयार होतात. असे बरीच वर्ष चालू असते. ग्रॅव्हिटी आणि वजन यामुळे ही ग्लेशिअर्स पुढे सरकतात. खालचा खडक, उतार याचाही परिणाम होतो. दबलेल्या बर्फाचे स्ट्र्क्चर असे तयार होते की निळा रंग ऍबसॉर्ब होत नाही त्यामुळे ही ब्ल्यू शेड आईस वर दिसते. आमचा गाइड असे बरेच काही सांगत होता पण सगळे पांगले व फोटो घेण्यात मग्न झाले. काही ठिकाणी बर्फ आणि दगड यांचे मिक्श्चर होते व अगदी मळकट असे ग्लेशिअर्स ही तयार झालेले पाहिले. ३०-४० मिनिटानी परत गावात गेलो. मग थोडे शॉपिंग झाले. आणि पुढचा प्रवास सुरू झाला.

स्कॅगवे- इथे आमच्या क्रूजचा सगळ्यात जास्त वेळ स्टॉप होता. सकाळी युकॉन साइट्स बघण्यासाठी बस बुक केली होती. इथे व्हाइट पास रेल्वे खूप लोक पसंत करतात पण त्यात मधे उतरू देत नाहीत आणि ट्रेन राइड चे पॆसेही फार आहेत. आम्ही बस ची टूर घेतली. ही बस युकॉन टेरिटरीत घेउन जाते. आपण बॉर्डर क्रॉस करून कॅनडात जातो त्यामुळे अमेरिकन सिटीझन/ ग्रीन कार्ड सोडून सगळ्यांना व्हिसा लागतो. बॉर्डर वर एक अगदी रुक्ष चेहेर्‍याचा माणूस येउन पासपोर्ट बघून गेला. ही माणसे चेहेरा असा ठेवण्याचे ट्रेनिंग घेतात कि काय कुणास ठाउक? आमचा बस ड्रायव्हर टॉम हाच आमचा गाईड होता. गेली २५ वर्षे तो या रस्त्यावर बस फिरवतो म्हणून खडा न खडा माहिती होती त्याला. त्याला इंडिया ची थोडी माहिती होती. हिमालय, बॉलीवूड, आणि चिकन टिक्का हे परवलीचे शब्द आम्हाला त्याने म्हणून दाखवले व इंडियात तो गेला होता हेही सांगितले. त्याची पूर्ण बस एकदा म्हणे अंबानींनी बुक केली होती. ते खूप श्रीमंत आहेत असेही सांगून झाले. फोटोग्राफीही त्याची छान होती. एकंदरीत बर्‍याच देशांचे पाणी प्यायलेले बिनधास्त व्यक्तिमत्व होते टॉम म्हणजे. इथले ड्रायव्हर्स/ गाईडस स्पेशल स्किल सेट वाले असतात. जोक्स सांगून , माहिती सांगून तुमचा प्रवास अजिबात कंटाळवाणा होणार नाही याची काळजी घेतात. त्याचे स्पेशल ट्रेनिंग घेतात बहुतेक.

अलास्का गोल्ड रश -१८८० च्या सुमारास गोल्ड रश ची सुरूवात झाली. क्लॉंडिके रिव्हर जवळ काही लोकांना सोने सापडले. ही बातमी फार काळ लपून राहिली नाही. अमेरिकेत ती मेडियाने पसरवली. बाहेर देशात ही ती पसरली. लगेच लोकांनी धाव घेतली पण इथे पोचणे सोपे नव्हते. रस्ता अतिशय अवघड (दर्‍या, डोंगर) हवामान अतिशय थंड आणि त्यात लोकांची गर्दी. प्रत्यक्ष जागेपर्यंत फार थोडे पोचले आणि पोचल्यावर कळले बहुतेक सगळे सोने संपलेले होते. सुरूवातीला ज्यांना मिळाले ते श्रीमंत झाले. युकॉन टेरिटरीतून व्हाइट पास किंवा चिलकूट पास पार केल्याशिवाय गोल्ड च्या भागात पोचता येत नसे. हजारो लोकांनी प्रयत्न केले त्यातले थोडे पोचले पण बरेच अर्ध्यातून परत आले, चेंगराचेंगरीत मारले गेले. त्यावेळेस डोंगरातल्या अवघड वाटावरून लोकांना सामान नेणे अतिशय कठिण होते म्हणून इथे रेल्वे (युकॉन व्हाइट पास रेल्वे) सुरू केली. हे एक इंजिनिअरिंग मार्व्हल मानले जाते. ३००० फूट केवळ २० मॆलात ही ट्रेन चढते. वाटेत पूल, बोगदे बरेच आहेत. रेल्वेचे बांधकाम होईपर्यंत गोल्ड रश थंडावला होता. नंतर टूरिस्ट लोकांचे ते एक आवडते ठिकाण बनले.

आमच्या क्रूजवरूनही बर्‍याच लोकांनी रेल्वेची ही राईड घे्तली. आम्ही मात्र रस्त्याने व्हाइट पास पर्यंत गेलो तिथून कॅनडात प्रवेश केला. वाटेत सुंदर फॉल कलर दिसले. डोंगर, त्यावर उतरलेले ढग आणि तळाशी बर्‍याच वेळा लेक्स पसरलेली. लेक तुत्शी ला तर ४०० मॆलाचा किनारा आहे.







एक एमराल्ड लेक ही पाहिले. अक्षरशः पाचूच्या रंगाचे पाणी होते मी फोटो पाहिले होते पण प्रत्यक्ष बघेपर्यंत विश्वास नव्हता. त्या दिवशी आम्ही निसर्गात केवढे रंग बहितले! डोंगरावर एव्हरग्रीन च्या मध्ये अस्पेन ची भरपूर झाडे लावली आहेत. सगळ्या डोंगरावर हिरव्या पिवळ्या रंगाची उधळण होती. डोळॆ अक्षरशः तृप्त झाले. फोटोत तेवढे छान रंग पकडता येत नाहीत. जाताना गोल्ड रश ची कहाणी तोंडी लावायला होतीच. याच रस्त्यावरून पूर्वी सोन्याच्या मागे लोक धावले होते. पूर्वी रस्ते नसताना त्यांना किती अडचणी आल्या असतील याची थोडी कल्पना आली. वाटेत एक अगदी सुरूवातीची गोल्ड माइन दाखवली अगदी जुनाट दिसत होती. मध्ये बंद होती पण आता परत चालू केली आहे. अधून मधून माउंट्न गोटस बायनॉक्युलर मधून बघितले. एवढ्या उंचावर ही जनावरे कशी जातात कुणास ठाउक. कारक्रॉस नावाच्या गावापासून आम्ही परत फिरलो. अगदी छोटेसे गाव पण टुरिस्ट सेंटर मध्ये नकाशे व माहिती इतक्या प्रमाणात होती कि बास. आणि सगळे मोफत. वाटेत एक अगदी छोटे वाळवंट पण पाहिले तेवढेच कसे तयार झाले माहित नाही. लंचला एका घरगुती ठिकाणी थांबलो. फॅमिली बिजिनेस होता. कुठे इंटिरिअर मध्ये राहून बिजिनेस करत होते...आमची खाण्याची सोय मात्र चांगली झाली.

दुपारी ३ पर्यंत परत आलो मग मी व माझी मॆत्रिण शॉपिंग मध्ये घुसलो आणि बरीच खरेदी झाली. शेवट्ची ट्रीप म्हणून बरेच सेल होते. प्रत्येक दुकानात काहीतरी बारीक गोष्ट फ्री देतात त्या आम्ही लहान मुलींसारख्या गोळा केल्या. दोघींचे नवरे बरोबर नव्हते म्हणून अजून मजा आली. परत क्रूजवर जाउन संध्याकाळी प्रोग्रॅम बघितला व पुढ्च्या प्रवासाला लागलो.

Friday, September 25, 2009

अलास्का - भाग १


अलास्का - भाग १ - (तयारी व क्रूज बद्दल)

अमेरिकेत राहून दोन लांबच्या ट्रीप्स करायचे मनात होते. गेल्या वर्षी लग्नाचा २५ वा वाढदिवस हवाईत साजरा केला. दुसरी ट्रीप अलास्काची करायची होती. आम्ही अलास्काला जाण्याचे १ वर्षापूर्वी ठरवले. अलास्का एवढे मोठे स्टेट आहे की सगळ्या गोष्टी बघणे शक्य नव्हते त्यामुळे साधारण काय बघायचे हे ठरवून बुकींग करून टाकले. एखादी गोष्ट ठरवली की ती होते, त्यामुळे आधी जायचे बुकिंग केले नंतर उरलेला रिसर्च केला. यावेळेस क्रूज चा अनुभव घ्यायचा हे ठरले होते. हवाईला जास्त लॅंड वर राहिलो होतो इथे जास्त वेळ पाण्यावर रहायचा अनुभव घेतला.
अलास्का मध्ये ग्लेशिअर्स , सिनरी, वाईल्ड लाईफ़, डेनाली नॅशनल पार्क, नॉर्दर्न लाईट्स, गोल्ड माइन्स अशा अनेक गोष्टी बघण्यासारख्या आहेत. आम्हाल ग्लेशिअर्स बघण्यात मेनली इंटरेस्ट होता. वाईल्ड लाईफ़ पेक्षा सिनरी मध्ये इंटरेस्ट होता त्यामुळे आम्ही ग्लेशिअर बे - इनसाईड पॅसेज वाली क्रूज बुक केली. क्रूज बुक करताना रिव्ह्यूज वर भर दिला आणि मित्रांच्या टीप्स ही होत्याच. ही ट्रीप बुक करताना खूप ऑप्शन्स आहेत जसे की वन वे क्रूज मग लॅंड आणि विमानाने परत, बोथ वेज क्रूज, पूर्ण बाय लॅंड किंवा बाय प्लेन, पुढे ट्रेन ऑप्शन पण आहेत. आम्हाला ७-८ दिवसापेक्षा जास्त रजा नव्हती म्हणून आम्ही इनसाईड पॅसेज वाली क्रुज बुक केली. एका ट्रॅव्हल एजंट ने सांगितले की तुम्हाला खूप कंटाळा येईल पण अजिबात आला नाही. ८ दिवस कुठे गेले कळले नाही. जर व्हॅंकूव्हर, स्कॅगवे, (तिथून ग्लेशिअर बघणे)- मग ऍकरेज व पुढे ट्रेन ने डेनाली नॅशनल पार्क करून फ़ेअरबॅंक ला गेलो तर एका दगडात बरेच पक्षी मारता येतात. ( ग्लेशिअर्स, वाईल्ड लाईफ आणि डेनाली पार्क ). बरोबर नकाशा दिला आहे.

अलास्का मध्ये मे ते सप्टेंबर मेन टूरिस्ट सिझन आहे. आमची १३ सप्टेंबर शेवटची क्रूज होती. मला बर्‍याच लोकांनी वेड्यात काढले - इतक्य़ा उशीरा का जाता? उन्हाळ्यात जास्त वेळ डे लाईट असतो. पण मी एकंदर टेंपरेचर ची रेंज पाहिली तर फार फरक नव्हता ५-१० डिग्रीज...आणि मिडवेस्ट मध्ये राहिल्याने थंडीची सवय होतीच त्यामुळे ५५-५९ या टेंपरेचरचा त्रास झाला नाही. इथली हवा तशी लहरी आहे त्यामुळे मदर नेचर वर सगळे अवलंबून त्यामुळे थोडी रिस्क घेतली आणि त्याचा एक फायदा झाला म्हणजे फॉल कलर्स बघायला मिळाले.
आम्ही क्रूज च्या एक दिवस आधी निघायचे ठरवले. त्या दिवशी सिऍटल मध्ये फिरायचे ठरवले होते. माझी एक कॉलेज मेत्रिण आम्हाला सिऍटलला भेटणार होती. ते लोक ह्युस्ट्न हून येणार होते. आमची फ्लाईट ब्लुमिंग्ट्न- शिकागो-सिऍटल अशी होती. निघताना हवा छान होती पण शिकागोला उतरता आले नाही कारण व्हिजिबिलिटी पुअर, मग पिऒरिआला उतरवले. तिथून परत शिकागो तिथून सेंट लुईस व तिथून सिऍटल असे रात्री ११ ला एकदाचे पोचलो. सकाळी ११ ला पोचणार होतो. (१५० मॆलाच्या एरिआत ६ ते ३ पर्यंत फिरत होतो) शिकागोला अक्षरशः दर १/२ मिनिटाला एक विमान उतरत होते आणि एक उडत होते. ३ विमाने एका वेळी पॅरलली उतरत होती. हॅटस ऑफ टॊ कंट्रोल टॉवर पीपल. आश्चर्य म्हणजे सिऍटलला पोचल्यावर कंटाळा न येता एकदाचे पोचलो म्हणून हुश्श झाले. तिथे एका फॅमिली कडे राहिलो.(मॆत्रिणिची मॆत्रिण) बर्‍याच गप्पा झाल्या. सकाळी उठून चहा पोहे खाउन डाउनटाउन बघायला गेलो. थॅंक्यू कांचन(आणि फॅमिली) फॉर पाहुणचार.

सिऍटल डाउन्टाउन छान आहे. एकंदरीत गाव आवडले. खूप मोठे नाही खूप छोटे नाही. आपल्याकडच्या हिल स्टेशन सारखे वाटते. रस्ते चढ उताराचे आहेत. ब्लूमिंग्ट्न मध्ये राहिल्याने अशा जागा जास्त आवडतात कारण ब्लूमिंग्ट्न मध्ये डोंगर अजिबात नाहीत. सिऍटलच्या पावसाळी हवेबद्दल खूप ऎकले होते पण आम्हाला मस्त उन मिळाले. जर तुमच्याकडे २ दिवस वेळ असेल तर सिऍटल च्या आजूबाजूला बघायला माउंट रेनिअर, धबधबा, कूली डॅम अशा अनेक गोष्टी आहेत. सिऍटल नीडल, म्युझिअम्स या एरिआत फिरून क्रूज टर्मिनलला गेलो. उन असेल तर बॅकड्रॉपवर माउंट रेनिअर छान दिसत रहातो. गावात फिरतानाही अधूनमधून पाणी भेटत रहाते.

आता थोडे क्रूजविषयी. १९०१ साली पहिली क्रूज अलास्काला गेली. अर्थात ती साधी होतीच . आम्ही नॉर्वेजिअन क्रूज बुक केली.होती. बर्‍याच क्रूज कंपन्या सतत वेगळ्या तर्‍हेने मार्केटिंग करत असतात. या शिपबद्द्ल २-३ जणांकडून चांगले ऎकले होते त्यामुळे आम्ही हे बुकिंग केले. सिनरीसाठी बाल्कनी वाली केबिन घेतली आणि त्याचा फार उपयोग झाला. सुरूवातीला वाट्ले की जरा जास्त पॆसे देतोय पण इट वॉज वर्थ. आम्ही टर्मिनलवर पोचल्यावर लगेच आमचे सामान त्यांनी ताब्यात घेतले. थंडीसाठी बरेच कपडे घेतेले होते त्यामुळे बॅग्ज जड होत्या - अर्थात ते सगळे कपडे उपयोगी पडले. त्यानंतर व्हिसा पासपोर्ट फॊटॊ सगळॊ नाटके पार पडून आम्ही आत गेलो. ग्रीनकार्ड वाल्यांना व्हिसा लागत नाही असे सांगितले होते पण प्रत्यक्ष तिथे एन्टर झाल्याशिवाय विश्वास बसत नाही. बहुतेक सगळे ’सिटीझन’ होते. सिटीझनशिप घेण्यात हा एकमेव फायदा दिसतो - कुठेही व्हिसा लागत नाही.
शिपवर गेल्यागेल्या ड्रींक ने वेलकम झाले. लगेच मंडळी डायनिंग रूम कडे वळली. बुफे एकदम रिच होता. तोवर सामान केबिन मध्ये येउन पडले होते. आम्ही ९व्या मजल्यावर मिडशिप वर होतो. गेल्यागेल्या त्यांनी एक छोटा मॅप दिला होता. त्यात कुठे काय आहे हे दाखवले होते. तरीसुद्धा पहिले २ दिवस आम्ही चुकत होतोच. बोटीत तुम्ही एकदा आतल्या भागात गेलात की तुमचा डायरेक्शन्चा सेन्स जातो कारण बाहेरचे काही दिसत नाही. तरी प्रत्येक मजल्यावर पाट्या लावलेल्या होत्या. बर्‍याच ठिकाणी माशांचे चित्र होते मासे ज्या दिशेला जात होते तो बोटीचा पुढ्चा भाग असे कन्वेन्शन होते. या चुकामुकीचा एक फायदा झाला म्हणजे चालणे भरपूर व्हायचे. एकंदर २७०० पॅसेंजर्स व ११०० चा क्रू असे हे खटले होते. एखादे छोटे गाव पाण्यावर तरंगते आहे असे वाटायचे.

१०० एक देशांचे लोक कामावर होते. इतक्या नॅशनॅलिटीज एकत्र काम याच इंडस्ट्री मध्ये करत असावेत. इंडिअन क्रू खूप होता. होटेल मॅनेज्मेंट कोर्स केलेली काही मराठी मुले भेटली त्यांना अगदी टेबल पुसणे. डिश उचलणे अशीच कामे होती. कोर्स करताना त्यांना कधी वाटलेही नसेल की असे काम करावे लागेल, पण ५ वर्षात सेव्हिंग भरपूर होते म्हणून काम करत होती. शिवाय जॉब मिळवण्यासाठी एजंटला ५०-६०००० रू मोजले होते. वर्षातले ८- ९ महिने रोज १० तास अशी ड्यूटी असते. फायदा एकच म्हणजे जग बघता येते व वर्षाला १०००० डॉलर्स सेव्हिंग होते. पण अधून मधून सुट्टी नाही मिळत अशी सगळ्यांचीच तक्रार होती. या लोकांचे रहाणे, खाणे हे पण इतरांपेक्षा वेगळे असते. बोटीवर बरीच रेस्टॉरंटस होती. बेसिक तिकीटात ३-४ कव्हर केलेली होतॊ बाकीसठी वेगळा चार्ज होता. एकंदरीने खाण्याचे खूप लाड होते. इंडिअन पदार्थ पण चक्क तिखट बनवायचे. सॅलड्स ची तर चंगळ होती आणि स्वीटस...तुम्ही कंट्रोल करू शकणार नाही अशी छान डेकॊरेट करून ठेवायचे. साधारण प्रत्येक जण २-३ स्वीटस तरी खायचाच. एकेदिवशी चॉकलेट बफे होता. डेकोरेशन वॉज सुपर्ब. लोक वेस्ट मात्र खूप करत होते. क्रूज वाले मेन फायदा ड्रींक्स वर काढतात. लोक सुट्टीच्या मूड मध्ये एवढे पीत होते आणि पॆसे उडवत होते की बस...कुठेही रिसेशनचा मागमूस नव्ह्ता मला वाटले होते की शिप पूर्ण सोल्ड आउट तरी असेल की नाही.... पण इथे बुकिंग फुल होते ...पॆसा उतू जात होता. तसेही ही मंडळी व्हेकेशन वर असली की पॆसे उधळत असतात.

आमची केबिन चांगली होती. ईंटरनेट वर कितीही चित्रे बघितली तरी प्रत्यक्ष बघेपर्यंत विश्वास नसतो. क्लोजेट मध्ये दोन्ही बॅग्ज रिकाम्या झाल्या आणि आमचे ८ दिवसांचे घर सेट झाले. रोज रात्री टॉवेल चे छान प्राणी करून ठेवत. संध्याकाळी एंटरटेनमेंट प्रोग्रॅम असे. कॉमेडी शॊ वाला डेव्हिड खूप मजेशीर होता त्याने अगदी बोटीतल्या साध्या गोष्टींवर भाष्य करून लोकांना पोट दुखेपर्य़ंत हसवले. सोपी गोष्ट नाही. त्याने सांगितलेली प्रत्येक गोष्ट प्रत्येकाने अनुभव घेतल्याने लोक रिलेट करू शकत होते. ११०० लोक १ तास नुसती ह्सत होती. शॉवर, जेवण, केबिन , व्हेल वॉचिंग अशा साध्या गोष्टींवर तो कॉमेंट करत होता. आम्ही अजूनही आठवून हसतो.’टेक्सास’ वर प्रत्येक जण कॉमेंट्स करत असे..मला वाट्ते अलास्का टेक्सास हून मोठे आहे म्हणून असेल... बाकीचे व्हेगास स्टाईल प्रोग्रॅम्ही छान होते. डान्सेस छान कोरिऒग्राफी केलेले होते. ज्या दिवशी डान्स प्रोग्रॅम नसे तेव्हा याच मुली ज्युवेलरी शॉप्स मध्ये असत. प्रत्येकाला १० तास काम करावेच लागे. या सगळ्या मागचे प्लानिंग व स्टोरेज याबद्द्ल एक दिवस प्रेझेंटेशन दिले. खूप मोठा पसारा होता. एके दिवशी जगलिंग चा प्रोग्रॅम होता मला वाटले नेहेमीचेच असणार पण त्यांनी खूप वेगळे प्रकार दाखवले. दोनच मुले होती पण सॉलिड एनर्जी होती त्यांच्यात आम्हाला बघूनच दमायला झाले. लाइव्ह पियानो, गाणी व व्हायोलिन संध्याकाळी चालू असे. बाकी जिम, स्विमिंग पूल डान्स क्लब बास्केट बॉल, मोठ्या स्क्रीनवर वी, बोलिंग, ड्युटी फ्री शॉपिंग, कॅसिनो, बार, नाइट क्लब हे सगळे प्रकार होतेच. प्रत्येकाला आपल्या आवडीचे काहीतरी मिळायचेच. रोज रात्री दुसर्‍या दिवशीचा प्रोग्रॅम येत अस त्यामुळे प्लॅनिंग सोपे पडे. एकंदरीने छान प्लॅनिंग होते. रूम मध्ये आदल्या दिवशीचे गेम शो, मूव्हीज न्यूज सतत चालू असे. कॅप्ट्न व रेंजर या दोघांची प्रेझेंटेशन्स वर्थ वॉचिंग होती.

परत आल्यावर इथले पाइक प्लेस हे फार्म्रर्स मार्केट पाहिले. खूप छान होते. फुले, फळे , बेकरीज, चीज व माशांचे नाना प्रकार. सगळे फ्रेश. बरेच काही घ्यावेसे वाटत होते पण परत प्रवास करायचा होता म्हणून सिताफळ व अंजीर घेतले.(मिड्वेस्ट मध्ये मिळत नाहीत) हिरवे अंजीर मस्त होते. तुम्ही गेलात तर जरूर भेट द्या या बाजाराला.




आमचा (एन सी एल पर्ल) क्रूजचा पहिला अनुभव तर छान होता.

Sunday, September 6, 2009

इंटरनेटची चाळिशी...

आत्ताच टी व्ही वर एक बातमी बघितली..२ सप्टे इंटरनेट ला चाळिस वर्षे पूर्ण झाली. काही लोकांच्या मते ही तारीख वेगळी आहे. आजकालच्या ग्लोबलायझेशनच्या जगतातला सर्वात महत्वाचा घटक ४० वर्षाचा झाला. आधी अमेरिकेत युद्ध नीती साठी याची सुरूवात झाली. मग हळूहळू इतर देशात प्रसार झाला. .कॉम साईट्स आल्या, वेब ऍड्रेसेस आले आणि गुगल सारखे पॉवरफ़ुल सर्च इंजिन आले. आणि हे ’येणे’ कधी थांबत नाही. सतत नवीन गोष्टी येत असतात. आणि आपल्याला त्या शिकाव्याही लागतात. नाहीतर तुम्ही ’बॅकवर्ड’ समजले जाता.

हे सगळे गेल्या १०-१२ वर्षात फास्ट स्पीड ने वाढले आहे. पूर्वी भारतात इंटरनेट महाग होते, सहज मिळत नसे. आता स्पीड वाढला आहे. इंटरनेट मुळे खूप गॊष्टी सोप्या झाल्या. इ मेल मुळे कम्युनिकेशन सोपे झाले. आता तर हव्या त्या भाषेत इ मेल लिहिता येउ लागली. फोटो पाठवणे सोपे झाले. बॅंकेचे व्यवहार, रिझर्वेशन्स बसल्या जागी करता येउ लागले. दूर रहाणारे आजी आजोबा नातवंडांशी ट्च मध्ये राहू लागले आणि वेब कॅम वर त्यांना बघूही लागले. बसल्या जागी जगभरातले पेपर्स वाचता येउ लागले. स्काइप सारख्या टूल वरून लोकांना गाणे, नाच याच्या ऑनलाईन ट्यूशन्स घेता येउ लागल्या. ड्रायव्हिंग चा वेळ वाचून त्या वेळात काही शिकता येउ लागले. अंतर कमी झाले. शाळेत मुलांना होमवर्क सुद्धा ऒनलाइन मिळू लागले. ब्लॉग्ज ची सुविधा उत्पन्न झाली त्यामुळे लोकांना आपले विचार मांडता येउ लागले. आपण रेकॉर्ड केलेल्या गोष्टींचे मूव्ही बनवता येउ लागले. इंटरनेट शिवाय आपण कसे रहाणार असे वाटते आता.

सुरूवातीला एक दोन लोकांची यात मक्तेदारी होती. हळूहळू बर्‍याच कंपन्या या बिझनेस मध्ये उतरल्या. त्यामुळे झाले काय की स्पर्धा वाढली आणि आपला फायदा झाला. साध्या मेलला सुद्धा खूप ऒप्शन्स ऒपन झाले. प्रत्येक जण दुसर्‍यापेक्षा काहीतरी जास्त देउ लागला आणि आपण फायदा घेउ लागलो.

अर्थात या सगळ्या नवीन गोष्टी आल्या तसे लोकांना नवीन गोष्टी शिकायला पण लागल्या. मराठी टायपिंग आले नाही तर काय त्या एडिटर चा उपयोग? इ मेल चे सगळे उपयोग करून घेता नाही आले तर नवीन नवीन येणार्‍या गोष्टींचा कहीच उपयोग नाही. वेब कॅम वापरता आला पाहिजे तर तुम्ही दुसर्‍याला बघू शकता. त्यामुळे या इंटरनेट ने लोकांना शिकते ठेवले आहे हे नक्की.
लहान मुले नवीन गोष्टी पटकन शिकतात. मध्यम वयातल्या लोकांना सतत नवीन गोष्टी आल्या की त्रासदायक वाटतात. सारखा बदल नको वाटतो. आणि इथे तर सतत नवीन गोष्टींची भर....

या सगळ्या लोकांमध्ये एक ग्रुप असा आहे की त्यांना हा वेग ’झेपत’ नाही. आजी आजोबांचा हा ग्रुप आहे. एक साधी इ मेल लिहिता यावी ही त्यांची इच्छा असते पण गोंधळायला होते. टाइप करायला खूप वेळ लागतो. मग ऑफलाईन टायपिंग होते आणि नातू किंवा इतर कोणी त्याच्या वेळेनुसार आजी आजोबांची मेल पाठवतात. काही जणांना अक्षर सापडत नाहीत, काहींना फाईल सेव्ह करता येत नाही आणि हे कमी म्हणून का काय सारखे अपडेटस येत असतात. काहींना भिती वाटते की काही तरी चुकले तर. पण या गोष्टी शिकाव्या तर वाटतात. सगळ्या गोष्टींशी जमवून घेउन वाटचाल करणारे पण खूप सिनिअर सिटीझन आहेत. मुख्य भिती वाटते आपल्याकडून काही डिलीट तर नाही ना होणार? एकदा ही भिती मनातून गेली की हा ग्रुप पटकन गोष्टी शिकू शकेल.

जसजसे इंटरनेट चे वय वाढेल तसे आपले सिनिअर सिटीझन पण त्याचा वेग आत्मसात करू शकतील अशी इच्छा करू या.

Tuesday, September 1, 2009

पंचमहाभूतांची किमया..

आप,, तेज, वायू, पृथ्वी, आकाश ही पाच तत्वे आपले जीवन समृद्ध करतात. आपले जीवन त्यातल्या सर्व तत्वांवर अवलंबून आहे. जोपर्यंत ही सगळी तत्वे प्रमाणात असतात आपले जीवन ती सुखकारक करतात. पण जेव्हा त्यांचे रॊद्र रूप पहायला मिळते तेव्हा मात्र भिती वाटल्याशिवाय रहात नाही. आपण त्यांच्यापुढे काही करू शकत नाही. कितीही पॆसा असो, सामर्थ्य असो तुमच्या हातात काहीच नसते. निसर्गावर आपण मात करू शकत नाही.

गेली ८-१० वर्षे अमेरिकेत रहात आहे. येताना फक्त इथली थंडी, बर्फ, काही ठिकाणचे वाळवंट याबद्दलच माहिती होती. हळूहळू इथल्या हवामानाची माहिती होत गेली. अमेरिकेच्या काही भागात टोर्नॅडो, किनार्‍यावर धडकणारी हरिकेन, एल ए मध्ये लागणार्‍या आगी, बर्फाची वादळे, भूकंप ही सगळी रूपे बघायला मिळाली. भारतामध्ये हवामान बर्‍यापॊकी चांगले असते. काही ठिकाणी खूप गरम, काही ठिकाणी पाण्याचा दुष्काळ असतो पण हवामान स्थिर असते. चक्री वादळे, बर्फाची वादळे, पूर कधी कधी येतात पण सतत धोका नसतो.

वार्‍याचे रॊद्र रूप टोर्नॅडोज च्या रूपात बघायला मिळते. अमेरिकेच्या मध्य भागात टोर्नॅडोज बघायला मिळतात. कॅनडाकडून येणारी थंड हवा व मेन लॅंड वरची गरम हवा यांच्या मुळे टोर्नॅडोज तयार होतात. या मधल्या भागाला टोर्नॅडो अली असे म्हणतात. स्प्रिंग सिझन ची सुरूवात, फॉल ची सुरूवात.. जेव्हा हवेत एकदम गार व गरम असा बदल होतो तेव्हा बरेच फनेल क्लाउड तयार होतात.(फनेलच्या आकाराचे ढग) ह्याचे खालचे टोक जमिनीला लागले की टोर्नॅडो टच झाला असे म्हणतात. त्यामुळे भरपूर नुकसान होते कारण यावेळेस वार्‍याचा स्पीड खूप असतो आणि ते वारे चक्राकार फ़िरत असते. त्याच्या मार्गात येणारी घरे पडतात, झाडे पडतात. फनेल क्लाउड मध्ये भरपूर डेबरी असते. आधी वातावरण एकदम शांत होते. ’वादळापूर्वीची शांतता’ म्हणजे काय ते कळते. नंतर भरपूर पाउस पडतो- वीजा, कधी कधी गाराही अनुभवायला मिळतात. हे कधी व कसे थांबते याबद्द्ल अजून रिसर्च चालू आहे. हा धोका टाळण्यासाठी भरपूर काळजी घेतली जाते. रेडिऒ, टिव्ही वरून सतत माहिती दिली जाते. जिथे जास्त शक्यता असेल तिथे वॉर्निंग्ज, वॉच पोस्ट करतात. लोकांना प्रॉपर शेल्टर घ्यायला सांगतात. घरेही लाकडाची असतात. लहान मुलांना शाळॆत ही ड्रील मधून ट्रेनिंग देतात. मनुष्यहानि कमी होईल याकडे लक्ष दिले जाते. एकंदरीने टोर्नॅडो वॉच लागला की तो संपेपर्यंत चांगलेच टेन्शन देतो.

सध्या लॉस एंजल्स मध्ये एका भागात आग लागलेली आहे. या भागात झाडी भरपूर आहे, वाळवंट ही भरपूर आहे. उन्हाळ्यात इथे वणवे, आगी खूप लागतात. हवा ड्राय असल्याने त्या पटकन पसरतात. ह्या आगी विझवण्यासाठी हेलिकॉप्टर्स, फायर फायटर्स यांची कसरत चालू असते. पाण्याचा मारा ही करतात. वार्‍याचा वेग जास्त असला तर आग आटोक्यात आणणॆ फार अवघड जाते. मनुष्य हानी न व्हावी यासाठी खूप कष्ट घेतात. घरे खाली करण्यासाठी लोकांना सूचना देतात पण तरी काही महाभाग तसेच हट्टाने राहून स्वतःचे नुकसान करून घेतात. या आगी थांबण्यासाठी वारा कधी कमी होईल अशी वाट बघावी लागते. दर उन्हाळ्यात या आगीचा सामना करावा लागतो.

पाण्याचे रॊद्र रूप बघायला मिळते हरिकेन सिझन मध्ये. तुम्ही कतरिना बद्द्ल वाचले असेलच. अमेरिकेला पॅसिफिक व ऍटलांटिक दोन्ही किनारे लाभले आहेत. उन्हाळा सुरू झाला की या हरिकेन च्या बातम्या टी व्ही वर दिसू लागतात. याला ए टू झी नावे देतात. पाण्याच्या पृष्ठभागावर खूप दमट हवा तयार झाली आणि वार्‍यांचा वेग वाढला की पाण्याचा भोवरा तयार होतो. वार्‍याच्या दिशेप्रमाणे तो दिशा घेतो व वरती वाढत जातो. शेवटी किनार्‍यावर येउन आदळतो. (लॅंड फॉल). सॅटेलाइट वरून सतत याची पिक्चर्स घेउन त्याची दिशा व वेग दाखवले जाते. पूर्व तयारी म्हणून मंडळी घराला लाकडी पट्ट्या ठोकतात, अन्न, पाणी साठवतात. गरज असेल तर घर सोडून दुसरीकडे जातात. बर्‍याच वेळा किनार्‍याला पोचेपर्यंत याचा स्पीड कमी होतो पण दर सीझन ला एक तरी मोठे वादळ होतेच. लॅंडफॉल नंतर भरपूर पाउस, वादळ हे ठरलेले. सगळे स्थिरस्थावर व्हायला १ आठवडा लागतो. नेहेमी त्याच भागात रहाणारी लोक या सगळ्याला सरावलेली असतात.

’रिंग ऑफ फायर’ मध्ये अमेरिकेचा वेस्ट साईडचा भाग येतो. या भागात भूकंप व व्होलकॅनिक ऍक्टिव्हिटी सतत चालू असते. म्हणूनच यलो स्टोन नॅशनल पार्क, हवाई, अलास्का व कॅलिफोर्निया भागात हे प्रकार जास्त दिसतात. आपण खूप उंच इमारती अमेरिकेत बघतो. त्यांना भूकंपाला तोंड देण्यासाठी प्रिव्हेन्शन मेजर्स घेतलेली असतात. सतत सेस्मीक इफेक्ट्स चा अभ्यास केला जातो. हवाईला तर इतक्या जवळून लाव्हा बघता येतो. मानले इथल्या लोकांच्या प्रोसीजर्सना. शील्ड व्होल्कॅनो पण बरेच दिसतात. यलो स्टोनमध्ये काय किंवा हवाई व्होल्कॅनो पार्क मध्ये काय आपल्या खाली एवढी ऍक्टीव्हिटी चाललेली असते खरे वाटत नाही. त्याचा विचार बाजूला ठेवला तरच तुम्ही या जागा नीट बघू शकता.
अमेरिकेत बर्‍याच भागात बर्फ पड्तो. अगदी उन्हाळ्यात कडक उन्हाळा व थंडीत भरपूर बर्फ दिसते. स्नो फ्लेक्स पडताना खूप छान दिसते. चांदण्यात बर्फ़च्छादित घरे जमीन छान चमकतात. स्किईंग करायला मजा येते. स्नो मॅन्स बनवायला छान वाट्ते पण जेव्हा हिमवादळे होतात तेव्हा आपण निसर्गापुढे अगदी हतबल होतो. सगळीकडे पांढरे, ग्रे दिसते. भरपूर बर्फ रस्त्यावर साठतो. तो साफ करावा लागतो. लाईट्स जातात. लाईट दुरूस्त करणे खूप अवघड होते कारण बर्फ वीजेच्या खांबावर साठून त्यावर काम करणे अवघड होते. स्नो पडायला लागल्यावर लगेच रस्त्यावर मिठाचे ट्रक्स फिरायला लागतात व रस्ते साफ होतात (मेन रोडस तरी). पण वादळानंतर जेव्हा बर्फ साठतो व सगळी कडे आइस तयार होतो तेव्हा लोकांची कसरत सुरू होते कारण खूप घसरडे होते.

अमेरिकेत राहिल्यामुळे निसर्गाची ही बरीच रूपे जवळून बघायला मिळाली. या सगळ्या निसर्गाच्या चमत्कारांसकट रोजचे जीवन अगदी व्यवस्थित चालू असते. जीवनाचा तो एक अविभाज्य भाग असल्याने त्याची काळजी सरकार व जनता घेत असते. विमा कंपन्याची इथे त्यामुळे फार गरज असते व चलती ही असते. सॅटेलाइट चा उपयोग अगदी व्यवस्थित करून घेतला आहे या लोकांनी. या सगळ्या प्रकारात फ्लाईट्स कॅन्सल होतात. नुकसान होते. अर्थात या काही रोज घडणार्‍या घटना नाहीत पण दरवर्षी एकतरी अनुभव येतोच. काही जास्त नुकसान झाले तर एकच वाक्य मंडळी म्हणतात ..इट्स मदर नेचर.......आणि आपले रोजचे व्यवहार चालू ठेवतात. खरोखर कॊतुकास्पद आहे.